Wiele artykułów w Internecie porusza temat nadpłat kredytu. Najczęściej poruszane są dwie możliwości nadpłat – skrócenie okresu kredytowania lub zmniejszenie raty. Bardzo rzadko omawiana jest trzecia i najciekawsza opcja.
Nadpłata kredytu to wpłacenie dodatkowych środków, większych niż kwota pobieranej według harmonogramu raty. Zwykle, oprócz wpłaty środków wymaga to złożenia odpowiedniej dyspozycji. Obecnie większość banków umożliwia dokonywanie nadpłat przez bankowość elektroniczną. Efektem nadpłaty jest zmniejszenie kapitału kredytu – na jego podstawie naliczane są odsetki.
Po dokonaniu nadpłaty, możemy wybrać jej skutek. Niżej zostały omówione trzy przypadki:
Zmniejszenie raty
Nadpłata ze zmniejszeniem raty skutkuje zachowaniem aktualnego okresu kredytowania i ponownym przeliczeniem harmonogramu. Rata jest niższa niż przed nadpłatą.
Przykład 1:
Kwota kredytu 100 000 zł, oprocentowanie 6%, raty równe, okres kredytowania 360 miesięcy (30 lat)
Rata przed nadpłatą 599 zł, suma odsetek 115 853 zł
Nadpłata kwotą 10 000 zł
Rata po nadpłacie 539 zł, suma odsetek 104 254 zł
Różnica odsetek 11 599 zł
Zaletą jest zmniejszenie wymagalnego zobowiązania – co miesiąc musimy płacić mniej niż przed nadpłatą.
Skrócenie okresu kredytowania
Taki wariant nadpłaty skutkuje zachowaniem aktualnej wysokości raty i skróceniem okresu kredytowania.
Przykład 2:
Kwota kredytu 100 000 zł, oprocentowanie 6%, raty równe, okres kredytowania 360 miesięcy (30 lat)
Rata przed nadpłatą 599 zł, suma odsetek 115 853 zł
Nadpłata kwotą 10 000 zł
Rata po nadpłacie 599 zł, suma odsetek 76 786 zł
Różnica odsetek 39 067 zł
Kredyt zostanie spłacony po 279 miesiącach (23 lata i 3 miesiące)
Jak widać, skrócenie okresu kredytowania daje większe korzyści. Niestety, ale skrócenie okresu kredytowania w części banków wiąże się z dodatkową opłatą, a czasami nawet koniecznością podpisania aneksu do umowy kredytowej. Kolejną wadą jest to, że pozbyliśmy się oszczędności, a wymagana przez bank rata nie uległa zmianie. Jest to niebezpieczne na wypadek sytuacji losowych –utraty pracy, wypadku, choroby. W tym miejscu warto rozważyć trzeci wariant nadpłaty.
Zmniejszenie raty i nadpłacanie różnicą
Trzecim i najciekawszym wariantem jest kontynuacja nadpłat. Po zmniejszeniu raty, w naszym budżecie pozostaną dodatkowe środki. Warto przeznaczyć je na nadpłatę w kolejnym miesiącu i kontynuowanie tego przez cały okres kredytowania. Trzeba zauważyć, że w każdym kolejnym miesiącu rata coraz bardziej spadnie i nadpłata będzie mogła być coraz większa. Jeśli takie nadpłaty będą dokonywane raz w miesiącu, to przyniesie to dokładnie taki sam skutek jak skrócenie okresu kredytowania.
Przykład 3:
Kwota kredytu 100 000 zł, oprocentowanie 6%, raty równe, okres kredytowania 360 miesięcy (30 lat)
Rata przed nadpłatą 599 zł, suma odsetek 115 853 zł
Nadpłata kwotą 10 000 zł
Rata po nadpłacie 539 zł + kolejna nadpłata w wysokości 60 zł w kolejnym miesiącu, razem płatność w każdym miesiącu w wysokości 599 zł
Suma odsetek 76 786 zł
Różnica odsetek 39 067 zł
Kredyt zostanie spłacony po 279 miesiącach (23 lata i 3 miesiące)
Poniżej znajduje się przykład takich nadpłat:
Zaletą będzie to, że w razie problemów finansowych możemy przestać nadpłacać i cieszyć się niższą ratą. Jeśli będziemy planować kolejny kredyt, to ten wariant skutkuje również większą zdolnością kredytową. Wadą rozwiązania jest angażowanie się w nadpłacanie w każdym miesiącu – na szczęście jednak dzisiaj w większości banków jest to tylko kilka kliknięć w bankowości elektronicznej.
Skutki nadpłaty w każdym z wymienionych wariantów można samodzielnie obliczyć w naszym kalkulatorze nadpłat.
Nadpłaty jednorazowe vs nadpłaty cykliczne
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy korzystniej jest nadpłacać częściej, ale mniejszymi kwotami, czy też rzadziej, ale większą kwotą. Zdecydowanie korzystniejsze są regularne nadpłaty. Nadpłata 100 zł co miesiąc daje większą oszczędność niż 1200 zł raz do roku – szybciej zmniejsza się saldo kapitału kredytu.
Z czego to wszystko wynika?
Odsetki są zawsze naliczane na bieżąco. Nie są pobierane z góry, ale są obliczane na podstawie aktualnego salda kapitału kredytu. Na to, jak spada ten kapitał mamy wpływ wybierając okres kredytowania i rodzaj rat – równe lub malejące. To samo jednak można osiągnąć nadpłatami.
Kredyt z krótszym okresem kredytowania pod względem matematycznym to nic innego, jak kredyt z dłuższym okresem i nadpłatami. Podobnie kredyt z ratami malejącymi można porównać do kredytu z ratami równymi plus odpowiednie nadpłaty.
Z powyższych powodów dzisiaj często wybierane są kredyty na możliwie długi okres, z ratami równymi – cechują się niską ratą, którą trzeba płacić. Zapewnia to bezpieczeństwo na wypadek utraty stabilności finansowej. Z drugiej strony, takie kredyty mają wysoki koszt całkowity – to jednak można skutecznie zmniejszyć nadpłatami.
Więcej o mechanizmie naliczania odsetek można przeczytać w artykule.
Prowizje, rekompensata
W tym miejscu warto rozważyć kwestię opłat pobieranych przez banki za nadpłaty. Nazywane są one prowizją za nadpłatę lub rekompensatą. Ustawa o kredycie hipotecznym ogranicza bankom możliwość pobierania tych opłat.
W przypadku zmiennego oprocentowania mogą być one pobierane przez pierwsze 3 lata i nie mogą być wyższe niż 3% nadpłacanej kwoty.
W sytuacji oprocentowania czasowo stałego banki mają prawo pobierać rekompensatę przez cały okres stałej stopy.
W praktyce dzisiaj zdecydowana większość banków nie pobiera prowizji za nadpłaty przy stałym oprocentowaniu. W przypadku oprocentowania zmiennego ponad połowa banków komercyjnych również umożliwia bezpłatne nadpłaty.
Jako ciekawostkę trzeba dodać, że występują banki, które nie pobierają opłaty za nadpłaty, ale całkowita spłata kredytu w ciągu pierwszych 3 lat związana jest z prowizją. Można jej wtedy łatwo uniknąć poprzez nadpłatę większości, na przykład 99% aktualnej kwoty kredytu i zapłacenie rekompensaty jedynie od pozostałej części.
Jak rozliczana jest nadpłata?
Pod względem technicznym nie wszystkie banki przeznaczają nadpłatę na zmniejszenie kapitału kredytu. W kolejnym miesiącu zostanie to jednak wyrównane. Szerzej ten temat został poruszony w naszym artykule.