Szukając nieruchomości, można spotkać się z takimi, które mają wpisaną hipotekę w dziale IV Księgi Wieczystej. Często budzi to obawy czy taka transakcja jest bezpieczna i czy możliwe jest jej finansowanie kredytem hipotecznym. W przypadku, gdy jest to hipoteka umowna wynikająca z tego, że aktualny właściciel nabył nieruchomość przy pomocy kredytu, nie stanowi to problemu. Podstawą jest w takim przypadku zaświadczenie banku. W dokumencie powinny znajdować się informacje o aktualnym saldzie zadłużenia, numerze rachunku technicznego do spłaty, zgodzie banku na wykreślenie hipoteki po spłacie zadłużenia. Czasami może być wymagana również informacja o tym, że wierzytelność, której zabezpieczeniem jest hipoteka, nie została zastąpiona inną wierzytelnością.
Płatność za nieruchomość jest w takim przypadku podzielona na dwa rachunki. Pierwszy to rachunek techniczny banku, a drugi to rachunek sprzedającego. W zależności od banku środki na rachunek sprzedającego zostaną wypłacone od razu lub dopiero po dostarczeniu dokumentów umożliwiających wykreślenie hipoteki.
Poniżej znajduje się przykładowy schemat płatności w sytuacji zakupu nieruchomości obciążonej hipoteką:
Wypłata pierwszej części kredytu
Te środki również trafiają na rachunek techniczny banku w którym sprzedający ma kredyt
Dostarczenie przez sprzedającego zgody na wykreślenie hipoteki
Taka zgoda jest czasami nazywana listem mazalnym.
Złożenie przez kupującego wniosku o wykreślenie hipoteki
W tym momencie już kupujący jest właścicielem nieruchomości, dlatego to on składa wniosek o wykreślenie hipoteki.
Schemat płatności może być inny w zależności od kwoty kredytu pozostałej do spłaty i procedury banku udzielającego kupującemu kredytu.
Jeśli bank w którym sprzedający ma kredyt pobiera prowizję za wcześniejszą spłatę to koszt ten ponosi strona sprzedająca. Podobnie jest z opłatą za wykreślenie hipoteki wynoszącą 100 zł.
Zwrócić też trzeba uwagę na przypadek kredytów w obcej walucie. W takiej sytuacji istotne jest, aby na zaświadczeniu z banku znajdowała się kwota przeliczna na PLN.
Pytania budzi też czasami kwota hipoteki widniejąca w KW. W zależności od banku jest to 150, 170 lub 200% kwoty udzielonego kredytu. Nie należy tego mylić z aktualną kwotą do spłaty.
W sytuacji, gdy w księdze wieczystej wpisana jest hipoteka przymusowa wynikająca na przykład z zadłużenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych lub Urzędu Skarbowego sytuacja się komplikuje. Zakup takiej nieruchomości przy pomocy kredytu hipotecznego najczęściej nie będzie możliwy bez wykreślenia hipoteki.
Informacja jak sprawdzić stan prawny nieruchomości można znaleźć w artykule „jak sprawdzić stan prawny nieruchomości”.